Objawy i powikłania przeziębienia

W okresie jesienno-zimowym warunki pogodowe zmieniają się niemal z godziny na godzinę, trudno więc dopasować do nich odpowiedni strój. Na zmianę przegrzewamy się lub marzniemy, a w konsekwencji łatwo się przeziębiamy.

Definicja i początki przeziębienia

Przeziębienie jest wirusową infekcją górnych dróg oddechowych, której najczęściej towarzyszą takie objawy, jak podwyższona temperatura, uciążliwy katar, męczący kaszel i ból gardła. Można mieć wszystkie te symptomy lub tylko niektóre z nich. Utrzymują się one przez około tydzień. W trakcie choroby może dojść do nadkażenia bakteryjnego. O ile z wirusami możemy sobie poradzić sami, korzystając z domowych sposobów leczenia i leków dostępnych w aptece bez recepty, to z podejrzeniem infekcji bakteryjnej należy zgłosić się do lekarza. Być może zajdzie konieczność podania antybiotyku.

Stan podgorączkowy

Najczęściej pierwszym sygnałem tego, że nasz organizm został zaatakowany przez wirusy wywołujące przeziębienie, jest podwyższona temperatura. U zdrowej osoby nie utrzymuje się ona na stałym poziomie przez cały dzień. Większość z nas ma ją niższą rano, wyższą zaś po południu. Te wahania mogą wynosić nawet do 0,4°C. Gdy przez wiele godzin temperatura jest podwyższona, możemy mówić o stanie podgorączkowym. Jest to stan między gorączką a prawidłową temperaturą ciała, mieszczący się między 37 a 38°C. Jego przyczyną może być infekcja.

Stan podgorączkowy to reakcja obronna naszego organizmu, który zmuszony w ten sposób do większej aktywności sam zwalcza wirusy. Nie ma potrzeby zbijania takiej temperatury farmakologicznie, o ile nie powoduje zbyt dużego dyskomfortu. Jeśli jednak ciepłota naszego ciała wzrasta powyżej 38°C i utrzymuje się na takim poziomie przez kilka dni, należy zasięgnąć porady lekarza (źródło: wylecz.to).

Aby pomiar temperatury był wiarygodny, powinien zostać wykonany dokładnym termometrem.

Na rynku jest dostępnych wiele rodzajów termometrów:

• elektroniczne,
• paskowe (mało precyzyjne),
• galowe (gal zastępuje w nich stosowaną kiedyś powszechnie rtęć, którą uznano za szkodliwą i niezgodną z zasadami ekologii),
• do mierzenia temperatury w uchu.

Pomiaru można dokonywać w różnych miejscach ciała: na czole, pod pachą, w jamie ustnej, w uchu, w odbytnicy. Za każdym razem trzeba zachować higienę (dezynfekować narzędzie), a najlepiej używać osobnych termometrów, zależnie od tego, gdzie mierzymy temperaturę. 

Silny katar

To, co my nazywamy katarem, według terminologii medycznej jest nieżytem, spowodowanym zapaleniem błon śluzowych nosa. Zapalenie to może mieć wiele przyczyn, a jedną z nich bywa infekcja wywołana przez wirusy. Najczęściej wywodzą się one z grupy rinowirusów. Katarowi często towarzyszy odruch kichania. Ponieważ wirusy rozprzestrzeniają się drogą kropelkową, przebywanie w środowisku osób, które właśnie przechodzą infekcję, może łatwo doprowadzić do zakażenia naszego organizmu szczepem wywołującym chorobę.

Ostry nieżyt nosa przebiega zazwyczaj w kilku etapach:

•  I ETAP – wodnisty katar. Charakteryzuje się nieustannie wypływającą z nosa, rzadką, surowiczą wydzieliną. Mamy wówczas wrażenie tzw. cieknącego nosa i często kichamy.
• II ETAP – „zatkany nos”. Dochodzi do niego po 2–3 dobach i jest on skutkiem silnego przekrwienia i rozszerzenia się naczyń krwionośnych w jamie nosowej oraz obrzęku śluzówki nosa. W efekcie krew zatrzymuje się w naczyniach żylnych i dochodzi do utrudnień w jej odpływie.
• III ETAP – gęsta wydzielina. Na koniec katar gęstnieje i przybiera żółtozieloną barwę. Zwykle jest to reakcja prawidłowego działania układu odpornościowego organizmu, a nie objaw zakażenia bateryjnego.

Na każdym z tych etapów należy opróżniać często jamę nosową z wydzieliny, czyli wydmuchiwać nos. Dzięki temu mamy szansę zapobiec rozwojowi zapalenia zatok. Ostry nieżyt nosa towarzyszący przeziębieniu trwa zwykle 5–7 dni. Przedłużanie się objawów przeziębienia powinno nas skłonić do wizyty u lekarza, istnieje bowiem ryzyko, że nieżyt jest wywołany przez bakterie i może być niezbędne podanie antybiotyku. Jak dotąd nie wynaleziono skutecznych środków farmakologicznych przeciwko wirusom wywołującym nieżyt nosa. Można jedynie sięgnąć po preparaty przynoszące ulgę i zwalczające symptomy kataru. Poprawiają one stan psychiczny pacjenta, co sprzyja szybszemu jego powrotowi do zdrowia (źródło: www.przychodnia.pl). 

Kaszel i ból gardła

Dlaczego boli nas gardło? Jeśli przyczyną tej dolegliwości jest przeziębienie, to najprawdopodobniej w błonie śluzowej wyściełającej gardło rozwija się stan zapalny, wywołany na przykład przez wirusy. Są to w większości przypadków rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy, wirusy Coxsackie (typ A) lub wirus Herpes simplex (typ I). Rozprzestrzeniają się one drogą kropelkową lub poprzez kontakt z wydzieliną z nosa i gardła osoby chorej. Wirusowe zapalenie gardła ustępuje zazwyczaj po kilku dniach. Można w tym czasie stosować leki, które poprawią nasz komfort i zminimalizują nieprzyjemne odczucie pieczenia oraz drapania w gardle. Jednak jeśli objawy nie ustępują, nasilają się lub pojawią się dodatkowe symptomy, takie jak na przykład wysoka temperatura, należy skonsultować się z lekarzem. Być może ból gardła jest spowodowany przez bakterie i wtedy konieczne będzie zastosowanie antybiotyku.

Bólom gardła często towarzyszy kaszel. Dzieje się tak dlatego, że wirusy wykorzystują komórki błon śluzowych do rozmnażania się. Niszczą śluzówkę dróg oddechowych, powodując jej obrzęk i zaczerwienienie. Uszkadzają również tzw. komórki kubkowe i zaburzają wydzielanie śluzu, który ułatwia odkrztuszanie flegmy. To z kolei podrażnia receptory czuciowe nosa, gardła i tchawicy, wywołując odruch kaszlowy. Taki kaszel często jest suchy i męczący. Nazywa się go nieproduktywnym, ponieważ w trakcie kasłania nie odkrztuszamy śluzowej wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych. Grozi to nadkażeniem bakteryjnym, warto więc wspomóc się lekami rozrzedzającymi wydzielinę. Kaszel staje się wtedy produktywny, ponieważ towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny (źródło: farmaceuta-radzi.pl).

Powikłania po przeziębieniu

Najczęściej infekcja mija po kilku dniach, a wraz z nią wszystkie dokuczliwe objawy. Jednak zdarzają się przypadki powikłań po przeziębieniu. Może dojść do zapalenia zatok przynosowych, objawiającego się bolesnymi bólami głowy, okolic czoła i nosa. Jest ono trudne do wyleczenia i zazwyczaj wymaga wizyty u specjalisty laryngologa.

Inną komplikacją po przeziębieniu jest zapalenie krtani, z silnym bólem w czasie przełykania, szybko podwyższającą się i trudną do zbicia gorączką, chrypką, krztuszeniem się. Jest to szczególnie groźne u małych dzieci, których drogi oddechowe są bardzo wąskie, dlatego zdarza się, że nawet niewielki obrzęk występujący w początkowej fazie choroby utrudnia im oddychanie i wywołuje duszności.

Wśród powikłań ze strony układu oddechowego należy wymienić również zapalenie gardła. Najczęściej wymaga ono jedynie leczenia objawowego. Jeśli jednak stan zapalny obejmuje również migdałki, powodując powstanie czopów ropnych, a ponadto pojawi się wysoka gorączka i silny ból gardła, promieniujący do ucha, można zdiagnozować anginę ropną wymagającą antybiotykoterapii (źródło: pulsmedycyny.pl).

Objawem sygnalizującym z kolei, że doszło do zapalenia oskrzeli, jest kaszel – początkowo suchy, a następnie produktywny. U osób starszych, obciążonych przewlekłymi chorobami układu krążenia lub oddechowego, zapalenie oskrzeli może rozwinąć się w odoskrzelowe zapalenie płuc. Leczenie powinno wówczas odbywać się w warunkach szpitalnych.

Zapalenie oskrzeli przechodzi czasami w zapalenie płuc – chorobę układu oddechowego, często o bardzo ostrym przebiegu. Objawami zapalenia płuc są:

• kaszel,
• gorączka,
• ból w klatce piersiowej,
• świszczący oddech.

Zdarza się jednak, że symptomy nie są typowe i jednoznaczne, wówczas zapalenie płuc można zdiagnozować na podstawie zdjęcia RTG.

Groźnym następstwem przeziębienia jest także zapalenie mięśnia sercowego. Zdarza się też, że infekcja doprowadza do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Do jego najczęstszych objawów należą: gorączka, ból głowy, nudności i wymioty oraz sztywność karku. Na powikłania po przeziębieniu są szczególnie narażone dzieci, u których nie wykształciły się jeszcze do końca mechanizmy odpornościowe, a także osoby starsze oraz z upośledzoną odpornością (źródło: www.doz.pl).

Przeziębienie a miesiączka u kobiet

Przeziębienie może mieć wpływ na menstruację. Panuje przekonanie, że jeśli kobieta jest zdrowa, to musi regularnie miesiączkować. Nie jest to prawdą. Opóźnienia okresu zdarzają się i zazwyczaj nie są powodem do niepokoju. Jedną z przyczyn wydłużenia owulacji może być przeziębienie, które osłabia organizm. Gdy kobieta w trakcie infekcji przyjmuje popularną aspirynę, może się z kolei spodziewać, że menstruacja będzie obfitsza i dłuższa. Zawarty w aspirynie kwas acetylosalicylowy zmniejsza krzepliwość krwi, czyli mówiąc kolokwialnie „rozrzedza ją”.

Ma on również działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne, co sprawia, że jest wykorzystywany w różnych preparatach typowo przeziębieniowych. Jego nadmiar (zbyt duże dawki zawierających go leków) może doprowadzić do krwotoku. Jeśli więc kobieta ma obfite menstruacje lepiej, aby podczas przeziębienia zażywała preparaty, które nie zawierają kwasu acetylosalicylowego. Lepiej wtedy sięgnąć po leki zawierające na przykład ibuprofen (źródło: www.forumginekologiczne.pl).

Z przeziębieniem nasz organizm potrafi sobie poradzić sam, zwalczając wirusy. Nie należy jednak lekceważyć symptomów, które mogłyby świadczyć o tym, że to, co braliśmy za infekcję wirusową, jest poważniejszą chorobą. Z każdym takim podejrzeniem zgłaszajmy się do lekarza.